Alfredo Di Stéfano – Futbolun Sessiz Devrimcisi
Alfredo Di Stéfano… Bazı isimler vardır ki yalnızca bir dönemi değil, bütün bir futbol çağını şekillendirir. Di Stéfano bu isimlerden biridir. Attığı gollerle değil, oyuna olan bakışıyla, futbolu sahadaki bir satranç gibi oynayışıyla, tam anlamıyla her pozisyonda yer alışıyla futbolun evriminde kilit rol oynamıştır. Real Madrid’in Avrupa’ya hükmettiği o efsanevi dönemin kalbinde o vardı. Ancak hikâyesi yalnızca kupalarla değil, milliyet değişiklikleriyle, kaçan fırsatlarla ve bilinmeyen trajik detaylarla doludur.
Buenos Aires’in Gölgesinde Doğan Bir Yetenek
Di Stéfano, 4 Temmuz 1926’da Arjantin’in Buenos Aires şehrinde doğdu. Ailesi İtalyan asıllıydı ve işçi sınıfına mensuptu. Çocukluğu sokaklarda, toz toprak içinde top koşturarak geçti. Henüz küçük yaşta River Plate’in altyapısına girdi. Arjantin futbolu o dönemlerde Güney Amerika’nın en teknik liglerinden biriydi ve Di Stéfano burada çabuk parladı.
1945 yılında River Plate’in A takımında oynamaya başladı. Ancak kulüpte o dönemin yıldızı olan Ángel Labruna’nın gölgesinde kalıyordu. Bu yüzden 1946 yılında El Millonarios takımına kiralandı. Orada geçirdiği dönem onun kariyerinde dönüm noktası oldu.
Millonarios: Bir Efsanenin Şekillenişi
Kolombiya futbolunun “altın yılları”nda Millonarios, Güney Amerika’nın parlayan yıldızıydı. Di Stéfano burada sadece golcü değil, her şeydi. 111 maçta attığı 90 gol, onu kısa sürede efsaneleştirdi. Millonarios formasıyla Güney Amerika’da ün kazanan Di Stéfano’nun adı artık Avrupa kulüplerinin not defterindeydi.
1952 yılında Millonarios ile Avrupa turnesine çıktı. Real Madrid ile oynanan hazırlık maçında sahayı adeta domine etti. O maç, hem Real Madrid’in hem de Avrupa futbolunun kaderini değiştirdi.
Real Madrid ve Avrupa’nın Tahtı
1953 yılında transferi büyük bir siyasi kriz haline geldi. Hem Real Madrid hem Barcelona onu kadrosuna katmak istiyordu. FIFA bu krize müdahale etti ve iki kulüp arasında sıra ile oynama gibi tuhaf bir çözüm önerildi. Ancak Barcelona, bu şartları kabul etmeyip çekildi. Di Stéfano Real Madrid’e imza attı. Geriye kalan sadece bir futbolcu transferi değil, Avrupa futbolunun yönünü değiştiren bir karardı.
Real Madrid’de geçirdiği 11 sezonda Di Stéfano, kulübün tüm tarihini değiştirdi. 282 maçta 216 gol attı. Ancak bu sayılar onun etkisini anlatmaya yetmez. Çünkü Di Stéfano, forvet gibi gol atarken, orta saha gibi oyun kuruyor, gerektiğinde defansa geliyor, top çalıyor, takımı yönlendiriyordu. Modern futbolun ilk tam oyuncusuydu.
Real Madrid onunla birlikte 5 kez üst üste Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nı (şimdiki adıyla Şampiyonlar Ligi) kazandı. Bu başarı hâlâ tekrarlanamamıştır. 1956’dan 1960’a kadar Real Madrid Avrupa’ya hükmetti. Di Stéfano bu başarıların her finalinde gol atan tek oyuncuydu.
1957 ve 1959 yıllarında Ballon d’Or kazandı. Kıta Avrupası’nda bu ödülü alan ilk Latin Amerikalı futbolculardandı. O dönemlerde Lionel Messi ya da Cristiano Ronaldo gibi yıldızlar yoktu ama Di Stéfano sahadaki her rolü üstlenerek bu boşluğu tek başına dolduruyordu.
Milli Takım Karmaşası
Di Stéfano’nun en ilginç yönlerinden biri, üç farklı ülke adına oynamış olmasıdır. Kariyerine Arjantin Milli Takımı ile başladı. 1947 yılında Copa América’yı kazandılar. Ancak FIFA’nın kurallarındaki belirsizlikler ve siyasi kararlar nedeniyle daha sonra Kolombiya adına bir dostluk maçında oynadı. Bu maç resmi olarak kabul edilmedi ama Arjantin ile bağını kopardı.
Daha sonra İspanyol vatandaşlığı aldı ve İspanya Milli Takımı forması giydi. Ancak bu sefer de şanssızlıklar peşini bırakmadı. 1958 Dünya Kupası’na katılamadılar, 1962’de ise Di Stéfano sakatlandığı için oynayamadı. Tüm bu karmaşanın ardından o hiçbir zaman Dünya Kupası’nda oynayamadı. Bu, kariyerinin en büyük eksikliği olarak kaldı.
Sahadaki Ruhu: Çok Yönlülük ve Zekâ
Di Stéfano’nun futbol tarzı, onu sadece kendi döneminin değil, tüm zamanların öncüsü yaptı. Forvet olarak sahaya çıkardı ama neredeyse her pozisyonda oynardı. Bugünkü “false nine” kavramı onun oyununda çok önceden mevcuttu.
Sahada her zaman topun olduğu yere en yakın isimdi. Takımı yönlendirir, arkadaşlarının boşluklarını kapatır, gerektiğinde kalecisine kadar geri dönerdi. O, bir santrfor gibi bitirici, bir 10 numara gibi yaratıcı, bir 6 numara gibi savunmacıydı. Oyun zekâsı rakiplerinden bir adım değil, bazen üç adım öndeydi.
Taktiksel disiplini, oyun görüşü, liderliği ve çalışkanlığı ile “komple futbolcu” kavramının ilk yaşayan örneği haline geldi.
Teknik Direktörlük Kariyeri
Futbolu 1966 yılında Espanyol formasıyla bıraktıktan sonra teknik direktörlük kariyerine adım attı. Boca Juniors, Valencia, Sporting CP, River Plate ve Real Madrid gibi kulüplerde çalıştı. Valencia ile La Liga şampiyonluğu yaşadı. Ancak teknik direktörlüğü, futbolculuk kariyeri kadar parlak olmadı. Yine de Real Madrid’e olan bağlılığı hiç eksilmedi.
Real Madrid Onursal Başkanlığı
2000’li yıllarda Florentino Pérez tarafından Real Madrid’in onursal başkanı olarak ilan edildi. Santiago Bernabéu’nun ardından Real Madrid tarihinin en büyük figürü olarak kabul edildi. Kulüp tesislerinde onun adını taşıyan alanlar açıldı. Antrenman tesislerinden genç takımların turnuvalarına kadar birçok yer onun ismiyle anıldı.
2014 yılında 88 yaşında hayata veda ettiğinde, dünya futbolu bir ikonunu kaybetti. Cenaze töreni Santiago Bernabéu Stadı’nda yapıldı. Saygı duruşları, pankartlar, gözyaşları ve efsanevi Real Madrid oyuncularının omuzlarında taşıdığı naaşı ile unutulmaz bir vedayla uğurlandı.
Futbola Katkısı
Bugünün modern futbolunda Pep Guardiola’nın “tüm mevkide oynayabilen oyuncular” felsefesi varsa, onun kökü Di Stéfano’dur. Johan Cruyff’un total futbolu, Xavi’nin saha zekâsı, Zidane’ın oyun aklı… Bunların hepsi Di Stéfano’nun DNA’sından izler taşır.
FIFA, UEFA ve Real Madrid tarafından yüzyılın oyuncularından biri seçildi. Franz Beckenbauer şöyle demiştir:
“Di Stéfano’yu izledikten sonra futbolun farklı oynanabileceğini anladım. O sadece bir oyuncu değildi, oyunun beyniydi.”
